Tokat Yöresinde Kiraz ve Vişne Ağaçlarında Ölümlere Neden Olan Hastalık Etmenlerinin Belirlenmesi

Abstract

Alındığı tarih (Received): 28.08.2014 Kabul tarihi (Accepted): 11.03.2015 Online Baskı tarihi (Printed Online): 08.04.2015 Yazılı baskı tarihi (Printed): 01.07.2015 Özet: Türkiye Dünya kiraz ve vişne üretiminde ilk sıralarda olup bu sert çekirdekli meyvelerin üretiminde son yıllarda ciddi problemler yaşanmaktadır. Özellikle kiraz ve vişne ağaçlarında kısa sürede ölümlere neden olan hastalıklar görülmektedir. Bu çalışma Tokat yöresinde kiraz ve vişne ağaçlarında ölümlere neden olan hastalık etmenlerini ortaya koymak, bu hastalık etmenlerini klasik ve moleküler olarak tanımlamak ve ileride yapılacak çalışmalar için bir temel oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla Tokat Merkez, Pazar, Turhal, Niksar ve Erbaa kiraz ve vişne üretim alanlarında sürveyler gerçekleştirilmiştir. Sürveylerde toplanan bitki örneklerinden laboratuvarda fungal ve bakteriyel etmenler besi ortamında, fitoplazma ve viral etmenleri ise toplam genomik DNA’ları elde edilerek izole edilmişlerdir. Besi ortamlarında gelişen fungal ve bakteriler özel besi yerlerinde saflaştırılarak tanılanmıştır. Yapılan klasik tanı testleri ve patojenisite testleri kiraz ve vişnelerde kurumalara neden olan hastalık etmelerinin Leucostoma spp. ve Alternaria spp. olduğunu ortaya koymuştur. Gerçekleştirilen moleküler analizler toplam genomik DNA içerisinde ksilem ve flöeme özelleşmiş olduğu bilinen bakteri ile virus etmenlerinin bulunmadığını ortaya koymuştur. Bu çalışmadan elde edilen veriler, kiraz ve vişnede problem olan hastalık kaynaklı ağaç ölümleri ile mücadele stratejilerinin oluşturulmasında fayda sağlayacaktır.

Turkey is in the top of among the most world's sweet and sour cherry producer countries. However, the stone seed fruit trees experience serious disease problems in recent years. Especially, sweet and sour cherry trees are heavily affected with dieback and sudden deaths occurred in short time. This study aims to investigate disease agents on the sweet and sour cherries with applying classical and molecular identification techniques and also to establish a basis for future studies. Tokat's cherry production areas have been searched to determine present infection statu. Hence, surveys were carried out on cherry orchards at Tokat Central, Pazar, Niksar Erbaa provinces. Collected plant samples from the surveys brought to our laboratory; fungi and bacteria were isolated on specific mediums and viruses and phytoplasmas were analysed using total genomic DNAs respectively. The fungal and bacterial pathogens were purified from the culture and they were used in pathogenicity tests. Leucostoma spp. and Alternaria spp. were identified in conventional diagnostic and pathogenicity tests. Molecular analyses within total genomic DNAs revealed that neither phytoplamas nor viruses are present our samples. Investigation of the disease agents will let to control the important disease and establish a main step for future studies.